CJP2

Dla wielu ludzi dobrej woli jesteś Kustoszem Patrymonium św. Jana Pawła II. (…) Dziękujemy ci, że stoisz wiernie na straży tego dziedzictwa. Ukazywaniu go światu poświęcasz swoje życie – mówił abp Józef Kowalczyk, prymas senior, który wygłosił homilię w czasie Mszy św. sprawowanej z okazji 25. rocznicy święceń biskupich kard. Stanisława Dziwisza.

– Przez kilka dziesięcioleci, byłeś niejako pociągany „wzwyż” – sursum przez samą swą obecność w błogosławionym „cieniu Piotra” św. Jana Pawła II Wielkiego. Od 2 kwietnia 2005 roku, w inny już sposób znajdujesz się w jego cieniu. Służysz nadal temu papieżowi, nieustannie pamiętając o nim i troszcząc się o jego świetlaną pamięć pośród nas, co niekiedy przychodzi ci pieczętować nie tylko wielką radością, ale i osobistym cierpieniem. To jest Twoja droga „wzwyż” – Twoje sursum – mówił abp Marek Jędraszewski podczas Mszy św. sprawowanej z okazji 25. rocznicy święceń biskupich kard. Stanisława Dziwisza w sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie.

Eminencjo,

Najdostojniejszy Księże Kardynale,

Dwadzieścia pięć lat temu św. Jan Paweł II Wielki powołał Ciebie do grona następców Apostołów. On także osobiście wskazał Ci biskupie zawołanie: Sursum corda – „W górę serca”. Z kolei ono określiło Twój biskupi herb – stylizację Giewontu z nieodłącznym dla niego krzyżem, nad którym góruje gwiazda, symbol Maryi, a jeszcze nad nią widnieje rozsyłający swe łaski na cały Kościół Duch Święty.

Pozwól, Czcigodny Jubilacie, że w swojej refleksji na krótko zatrzymam się przy Twoim biskupim zawołaniu. Sformułowanie Sursum corda zawiera w sobie najpierw pewną głęboką antropologiczną treść. Wskazywał już na nią wybitny egzystencjalista i personalista chrześcijański ubiegłego wieku Gabriel Marcel, który w słynnej swej książce Homo viator – co można by oddać jako: „Człowiek pielgrzym”, „Człowiek wędrowiec” – pisał: „[Osoba ludzka] pojmuje siebie w znacznie większym stopniu jako wolę niż jako byt, jako wolę przewyższenia tego wszystkiego, czym jest i zarazem nie jest, jako wolę przewyższenia teraźniejszości, w którą czuje się, prawdę mówiąc, zaangażowana czy uwikłana, a która jednak jej nie wystarcza, która nie jest miarą dążeń, z jakimi osoba się utożsamia. Jej dewizą nie jest sum, ale sursum” (Gabriel Marcel, „Ja i inni”, w: tenże, Homo viator, tłum. Piotr Lubicz, Warszawa 1984, s. 25).

Tę konieczność przewyższania teraźniejszości poprzez osobisty wysiłek przewyższania samego siebie pogłębił kard. Karol Wojtyła w głównym swoim filozoficznym dziele Osoba i czyn. Stwierdzał w nim, że osoba przewyższa siebie, to znaczy doprowadza siebie do pełni, czyli spełnia się, poprzez czyny moralnie dobre, do którego wzywa ją właściwie ukształtowane sumienie. W tym właśnie ujawnia się zależność wolności człowieka od sumienia, a poprzez nie od obiektywnej prawdy o wartościach. Wszystko to wskazuje na transcendencję – czyli przekraczanie, przewyższanie – osoby w czynie i poprzez czyn, ujawniając równocześnie jej duchowość (por. Karol Wojtyła, Osoba i czyn, Kraków 1985, s. 220).

Tak zarysowana antropologiczna, o wyraźnie chrześcijańskim rodowodzie, wykładnia zawołania Sursum corda znajduje swój teologiczny fundament najpierw w następujących słowach Chrystusa, zawartych w Ewangelii św. Marka: „Kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich. Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć i dać swoje życie na okup za wielu” (Mk 10, 43b-45).

Chrystus, służąc innym i miłując innych „aż do końca” (por. J 13, 1), stał się prawdziwie Nowym Adamem, pierwszym spośród wszystkich ludzi i urzeczywistnienie pełni człowieczeństwa. Jak pisał św. Jan Paweł II w swej pierwszej encyklice Redemptor hominis, „w tym zbawczym wydarzeniu [narodzenia się z Maryi Dziewicy Jednorodzonego Syna Bożego] dzieje człowieka w Bożym planie miłości osiągnęły swój zenit. Bóg wszedł w te dzieje, stał się – jako człowiek – ich podmiotem, jednym z miliardów, a równocześnie Jedynym! Ukształtował przez swe Wcielenie ten wymiar ludzkiego bytowania, jaki zamierzył nadać człowiekowi od początku. Ukształtował w sposób definitywny, ostateczny – w sposób Sobie tylko właściwy, stosowny dla swej odwiecznej Miłości i Miłosierdzia, z całą Boską wolnością – a równocześnie z [całą] szczodrobliwością” (RH, 1).

Ponieważ zaś Chrystus wzywa swych uczniów, aby szli za Nim (por. Mk 10, 21b), św. Paweł wskazuje, że to podążanie za Chrystusem domaga się od chrześcijan nieustannego dążenia wzwyż: „Jeśliście więc razem z Chrystusem powstali z martwych, szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus zasiadając po prawicy Boga. Dążcie do tego, co w górze, nie do tego, co na ziemi” (Kol 3, 1-2). W łacińskim tłumaczeniu tych wersów dwukrotnie pojawia się słowo sursum, będące częścią Twego, Najdostojniejszy Księże Kardynale, biskupiego zawołania: quae sursum sunt quaerite, quae sursum sunt sapite.

Na Twoim dotychczasowym życiowym szlaku przez wiele lat, nawet przez kilka dziesięcioleci, byłeś niejako pociągany „wzwyż” – sursum przez samą swą obecność w błogosławionym „cieniu Piotra” – in umbra Petri (por. Dz 5, 15) św. Jana Pawła II Wielkiego. Od osiemnastu lat, od 2 kwietnia 2005 roku, w inny już sposób znajdujesz się w jego cieniu. Służysz nadal temu Papieżowi, nieustannie pamiętając o nim i troszcząc się o jego świetlaną pamięć pośród nas, co niekiedy przychodzi Ci pieczętować nie tylko wielką radością, ale i osobistym cierpieniem. To jest Twoja droga „wzwyż” – Twoje sursum, które urzeczywistniasz na co dzień mocą Ducha Świętego otrzymanego przez nałożenie Piotrowych rąk w dniu Twoich biskupich święceń 19 marca 1998 roku.

Dzisiaj otaczamy Ciebie, Najdostojniejszy Księże Kardynale, naszą serdeczną i pełną życzliwości modlitwą, dziękując Panu Bogu za Twoją apostolską, tak różnorodną działalność, a równocześnie prosząc Go za przyczyną św. Jana Pawła II o to, abyś nigdy nie ustał w swoim sursum – w swoim „wzwyż”, abyś dzięki temu utwierdzał braci w wierze, wzywając ich, zwłaszcza podczas każdej sprawowanej przez Ciebie Eucharystii, do: sursum corda – „w górę serca!”.

Niech Cię na tych drogach prowadzi widniejąca w Twym herbie Gwiazda Poranna i Świetlista Jutrzenka zbawionej ludzkości – Najświętsza Maryja Panna.

Szczęść Boże, Czcigodny Księże Kardynale!

Abp Marek Jędraszewski powitał pielgrzymów z Węgier, którzy odwiedzili dziś sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie. Metropolita podziękował Węgrom za ich wyraz solidarności z Polakami wobec ostatnich ataków na Ojca Świętego.

Węgierski biskup wyraził wdzięczność za wszystko, co dla narodu węgierskiego zrobił św. Jan Paweł II. Wskazał, że od początku pontyfikatu, gdy Europa Środkowo-Wschodnia pogrążona była w komunizmie, wzywał do nielękania się i otwarcia drzwi Chrystusowi. Podkreślił, że Ojciec Święty przemawiał do Węgrów w ich narodowym języku.

Zauważył, że aktualne ataki na Jana Pawła II są bolesne. – Myślę, że jest to dzieło szatana, który próbuje nas zniszczyć – mówił. Podziękował także za tysiącletnią przyjaźń polsko-węgierską. Zapewnił o modlitwie o pokój na świecie, także na Ukrainie. 

Szczególne podziękowanie skierował do abp. Marka Jędraszewskiego, za zainicjowanie procesu beatyfikacyjnego Jánosa Esterházego, który w ten sposób przyczynił się do budowania kolejnego mostu między Polakami a Węgrami. Metropolita krakowski otrzymał album z fotografiami Jana Pawła II z pielgrzymek na Węgry i wino z winnic Esterházy.

Abp Marek Jędraszewski zwrócił uwagę, że Polacy i Węgrzy są sobie bliscy w wymiarze politycznym i kulturowym, a przede wszystkim w doświadczeniu świętości wielkich ludzi obu narodów. Metropolita zauważył, że w Krakowie urodził się król węgier Władysław I Święty, a Węgierką z pochodzenia była z kolei św. Jadwiga Królowa. W tę historię wpisują się także Sługa Boży János Esterházy, który urodził się w Krakowie a jego matką była Polka oraz św. Jan Paweł II Wielki.

Metropolita podzielił się osobistym wspomnieniem z lat 70. ubiegłego wieku, gdy jako student mieszkał w Papieskim Kolegium Polskim w Rzymie, w którym zatrzymywał się kard. Karol Wojtyła. Zwrócił uwagę, że przyszły papież każdego dnia odprawiał drogę krzyżową. 16 października 1978 r. abp Marek Jędraszewski był obecny na Placu św. Piotra, a później na Mszy św. inaugurującej pontyfikat. Przypominał, że wszyscy z entuzjazmem reagowali na słowa Jana Pawła II, zwłaszcza te zachęcające aby wszystkie systemy polityczne i ekonomiczne otworzyły się na Chrystusa. 

Arcybiskup przypomniał, że wielką falę oskarżeń pod adresem Jana Pawła II, określił mianem „drugiego zamachu” na Ojca Świętego. Wyjaśnił, że jest to zamach na miejsce, które zajmuje w sercach wielu ludzi. – Chodzi o to, żeby go wyrwać z naszych serc i naszej pamięci, i żeby jego imię nie kojarzyło się z dobrem jakie czynił, przesłaniem pokoju Chrystusowego, który przynosił światu, ale z tym, co tak bardzo złe i ohydne w życiu człowieka – mówił abp Marek Jędraszewski. Z radością poinformował o masowych protestach Polaków wobec medialnych ataków na Jana Pawła II. Podziękował Węgrom za ich wyraz solidarności z Polakami wobec ataków na Ojca Świętego.