Miesiąc: marzec 2022

Abp Marek Jędraszewski: Życie Kościoła, to życie świadków zmartwychwstałego Pana

– Życie Kościoła, to życie świadków zmartwychwstałego Pana. Zwłaszcza tych, którzy na imię świadka zasłużyli swoją wiernością Chrystusowi, aż do końca – mówił abp Marek Jędraszewski w czasie liturgii stacyjnej w sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie.

Na początku homilii abp Marek Jędraszewski komentował proroczą wizję Ezechiela, który opisywał wodę wypływającą spod progu świątyni. – W czasach mesjańskich dojdzie do odrodzenia życia. To, co dotychczas było martwe, pozbawione życia, na raz to życie odzyska i będzie radością dla wszystkich oczu wpatrujących się w zieleń drzew i bogactwo morskich stworzeń – mówił metropolita krakowski.

Arcybiskup zaznaczył, że to proroctwo spełniło się w czasie śmierci Jezusa na krzyżu, kiedy z Jego boku wypłynęły krew i woda, będące symbolami sakramentów, jakimi żyje kościół – zwłaszcza sakramentem chrztu i Eucharystii. – To z przebitego Chrystusowego boku wypłynęło źródło wody żywej. Wszyscy nią ochrzczeni otrzymują życie – nowe życie; stają się nowymi ludźmi; żyją nadzieją, że mimo nieuchronności śmierci cielesnej zostaną powołani do pełni życia w Bożym królestwie – dodawał arcybiskup.

– Życie Kościoła, to życie świadków zmartwychwstałego Pana. Zwłaszcza tych, którzy na imię świadka zasłużyli swoją wiernością Chrystusowi, aż do końca – mówił metropolita wskazując na św. Wawrzyńca, który jest patronem dzisiejszego kościoła stacyjnego w Rzymie. Arcybiskup przywołał historię męczeństwa świętego oraz zwrócił uwagę, że do rozwoju kultu męczenników w IV wieku bardzo mocno przyczynił się papież Damazy I. Przypomniał równocześnie, że w XX wieku za wiarę w Chrystusa zginęło więcej chrześcijan niż przez dziewiętnaście pierwszych stuleci, a Jan Paweł II ubiegłe stulecie nazwał „wiekiem męczenników”. Zaznaczył, że męczeństwo chrześcijan ciągle trwa, bo także dziś kilkunastu z nich odda życie dla Chrystusa i za Kościół.

Na końcu odniósł się do Ewangelii, w której Jezus uzdrawia chromego nad sadzawką Betesda. – Też musimy usłyszeć skierowane dziś do nas Chrystusowe pytanie: czy chcesz wyzdrowieć? Czy chcesz żyć pełnią mojej łaski? Czy chcesz przeżywać radość Bożego dziecka? Prośmy Boga o łaskę odwagi, z którą pójdziemy do Chrystusa pełni zaufania i wierności, wyznając swoją niemoc i prosząc, by uzdrowił, by kazał nam wstać, by rozkazał, aby chodzić – zakończył abp Marek Jędraszewski.

Materiały Archidiecezji Krakowskiej z kościołów stacyjnych można znaleźć tutaj.

źródło: Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

przez CJP2

10-lecie Chóru “Nie lękajcie się”

- Musimy sobie postawić pytanie, kim jesteśmy wobec Boga, naszego dobrego Ojca. Na ile jest w nas pragnienie, by od Niego odejść, wzgardzić Jego miłością i zacząć żyć po swojemu? - mówił metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podczas Mszy św. odprawionej z okazji 10-lecia Chóru „Nie lękajcie się!”, działającego przy Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie.

Na początku Eucharystii kustosz sanktuarium, ks. Tomasz Szopa powiedział, że Wielki Post jest czasem rozważania męki Jezusa, a cała liturgia prowadzi do cierpiącego Pana. Stwierdził, że piękno muzyki pomaga zbliżyć się do Boga i przygotować się na radość Wielkanocy.

W homilii arcybiskup przypomniał, że czwarta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest niedzielą „Laetare”, skłaniającą ku radości. W liturgii słowa prawda o Bogu-Ojcu przybliżona jest przez przypowieść o synu marnotrawnym. Ojciec występujący w tej opowieści bardzo kochał synów i przeżył wielki dramat, gdy jeden z nich go opuścił. Młody człowiek nawet nie pomyślał, jak bardzo dotknął swym postepowaniem tego, który go kochał. Syn marnotrawny stracił wszystko i został poniżony i upokorzony. Ojciec wciąż go wypatrywał, i gdy ujrzał że wraca, wybiegł mu na spotkanie. W momencie radości ojca spotkał kolejny ból: starszy syn zaczął czynić mu wyrzuty i wyszło na jaw, że nie potrafił docenić tego, że jest blisko ojca i wciąż może doświadczać jego miłości.

– Musimy sobie postawić pytanie, kim jesteśmy wobec Boga, naszego dobrego Ojca. Na ile jest w nas pragnienie, by od Niego odejść, wzgardzić Jego miłością i zacząć żyć po swojemu? – wskazał arcybiskup. Przypomniał postać Judasza, który nie potrafił docenić tego, że jest tak blisko Jezusa. Stwierdził, że należy zadać sobie pytania kim się jest wobec Boga: synem młodszym, czy starszym? – Kim jestem wobec Boga, który ciągle kocha, nieustannie wypatruje powrotu swoich dzieci i ma w sobie tyle cierpliwości, że ciągle na nowo tłumaczy jak wielka to łaska i wyniesienie być razem z Nim? – pytał arcybiskup.

Kościół do każdego wiernego zwraca się z apelem, z którym przed wiekami zwrócił się św. Paweł: „Tak więc w imieniu Chrystusa spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!”. – Wrócić do Ojca i pojednać się z nim to oznacza odzyskać radość Bożego dziecka – zauważył metropolita. Stwierdził, że takim momentem radości z Bożego dziecięctwa było przyjęcie chrztu świętego. Trzeba wciąż modlić się o radość z tego, że jest się blisko Boga. – To wielka łaska radować się z tego, że się jest Bożym dzieckiem. Radować się, dziękować Bogu za to i nieustannie go wysławiać – powiedział arcybiskup.

Po Eucharystii odbył się koncert pasyjny „Ecce Filius Tuus” w wykonaniu Chóru „Nie lękajcie się” oraz orkiestry symfonicznej, działających przy sanktuarium św. Jana Pawła II.

Źródło: Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

przez CJP2

Liturgia stacyjna w naszym Sanktuarium

przez CJP2

Kard. Stanisław Dziwisz do kapłanów: Przede wszystkim chodzi o miłość

- Istnieje porządek miłości, w którym miłość do Boga jest zawsze pierwsza. Jednocześnie ta miłość do Boga ponad wszystko, nigdy nie może stać się wymówką pozwalającą nie kochać nam drugiego człowieka. Im większa miłość do Boga, tym większa również miłość do człowieka. Autentyczna miłość do Boga jest fundamentem autentycznej miłości do człowieka - mówił kard. Stanisław Dziwisz do kapłanów, którzy zgromadzili się w Sanktuarium św. Jana Pawła II, aby wziąć udział w tradycyjnej pielgrzymce pokutnej.

Na początku Mszy św. kardynał prosił kapłanów, aby podczas Eucharystii modlili się w intencji pokoju na Ukrainie. Poniżej publikujemy homilię ks. kardynała:

Nasze dzisiejsze zgromadzenie jest pięknym wyrazem prawdziwej wspólnoty wiary, jaką tworzymy na co dzień w wielu miejscach archidiecezji, do których jesteśmy posłani przez Jezusa, aby głosić bliskość Królestwa Bożego, pomagać ludziom w zmianie myślenia i budzić w ich sercach wiarę w Dobrą Nowinę. Jesteśmy tu dzisiaj, żeby przeżyć również dla siebie nawzajem te prawdy, które głosimy innym. One dotyczą nie tylko ich, ale nade wszystko nas samych.

Przede wszystkim chciałbym Wam podziękować za wszystko, co robicie dla Boga i dla wspólnoty Kościoła. Nasza posługa dzisiaj jest niejednokrotnie kwestionowana. Rzadko mamy okazję zobaczyć jej konkretne efekty i owoce. Częściej słyszymy o tym, czego nam brakuje i czego nie potrafimy. W obliczu tego chciałbym Wam dzisiaj powiedzieć jako Wasz brat, że jesteście potrzebni, a praca którą wykonujecie ma ogromne znaczenie i sens nie tylko dla wierzących, ale i także, w pewien tajemniczy sposób, dla każdego człowieka dobrej woli. Dlatego z wielką radością pragnę Wam dzisiaj podziękować za waszą służbę! Za wiarę, z którą codziennie przystępujecie do celebrowania świętej liturgii, za nadzieję, która Was popycha do konfesjonału, za miłość, która szuka owiec zagubionych i w pokorze przyjmuje niedostatki i braki związane z naszym stylem życia i powołaniem.

Jakże istotne w tym kontekście są słowa, które Bóg kieruje do nas dzisiaj przez proroka Ozeasza: „miłości pragnę, a nie krwawej ofiary, bardziej poznania Boga, niż całopalenia”. Te słowa wskazują na dwa istotne zadania w życiu każdego chrześcijanina, w tym także osoby duchownej, kapłana.

Przede wszystkim chodzi o miłość. Nie byle jaką miłość, ale miłość do samego Boga. Wszyscy wiemy jak ważna jest również miłość do człowieka, nie można wszak kochać Boga, jeśli nie kocha się bliźniego. Czy można jednak do końca, naprawdę, rzetelnie, bez granic kochać człowieka, jeśli nie kocha się Boga? Istnieje porządek miłości, w którym miłość do Boga jest zawsze pierwsza. Jednocześnie ta miłość do Boga ponad wszystko, nigdy nie może stać się wymówką pozwalającą nie kochać nam drugiego człowieka. Im większa miłość do Boga, tym większa również miłość do człowieka. Autentyczna miłość do Boga jest fundamentem autentycznej miłości do człowieka.

Pomyślmy o tym, że Bóg dzisiaj pokornie prosi nas przez Ozeasza o naszą miłość do siebie, odsłania nam swoje pragnienie miłości ze strony człowieka, z naszej strony. Być kapłanem to kochać Boga i pomagać innym odkrywać w sobie pragnienie kochania Go. Słowa o boskim pragnieniu miłości, a nie ofiary przypominają nam, że nasze kapłaństwo nigdy nie może ograniczać się i wyczerpywać w sprawowaniu kultu. Ograniczenie kapłaństwa do zawodu, funkcji nie jest spełnieniem Bożego pragnienia miłości. Tylko kochając, spełniamy pragnienie Boga.

Co jednak znaczy kochać Boga? Jest tylko jedna doskonała definicja tej kapłańskiej miłości. Jest nią Jezus. Jezus, który kocha zawsze całym sobą, swoim ciałem, uczuciem, wolą, słowem, relacjami, zaangażowaniem, gorliwością. Kocha Boga swoim czasem, który przeżywa dla Niego w modlitwie, spotkaniu drugiego. To On uczy nas – szczególnie we Mszy świętej – jak rozumieć słowa Boga wypowiedziane przez Ozeasza. Bóg nie oczekuje od nas prezentów, darów, Bóg nie czeka na nasze samowyniszczenie się, On czeka na nas, On pragnie nas dojrzałych, samodzielnych, relacyjnych, zaangażowanych. Żeby Boga kochać nie wystarczy coś mu dać. Żeby Go kochać trzeba z Nim starać się nawiązać synowską przyjaźń, traktować Go jak osobę, a nie ideę.

Druga rzecz, do której wzywa nas Ozeasza to poznanie Boga. Bóg jest nieskończony. Jego tajemniczość nie powinna nas odstraszać od poznawania Go, ale jeszcze bardziej zachęcać do poszukiwań, także tych intelektualnych. Wszak, „usta kapłana winny strzec wiedzy”. Częścią naszej miłości do Boga jest poszukiwanie zrozumienia Jego dróg. Pewnie wszyscy pamiętamy, że kiedy Pismo mówi o poznaniu Boga to ma na myśli przede wszystkim miłość i przyjaźń, relacje między osobami. Ona jednak zakłada używanie rozumu, nieustanne kształtowanie go.

Drodzy bracia, w imię przyjaźni i miłości do Boga proszę Was o stałą formację intelektualną, o to żebyście byli ludźmi nieustannie poszukującymi prawdy i lepszego jej zrozumienia. Nie strońcie od dobrych książek i od mądrych ludzi. Pamiętajcie, że poznawanie Boga jest konieczne nie tylko dla waszej własnej drogi duchowej, ale także dla prowadzenia ludzi ku Bogu. Żeby to robić trzeba znać wszak cel, kierunek i drogę. Nie ograniczajcie się jedynie do poznawania teologii, ale bądźcie również ciekawi świata, który przecież został stworzony, aby nas prowadzić do Stwórcy. Ostatecznie wrażliwość na miłość do Boga i poszukiwanie poznania Go pomoże nam uniknąć postawy faryzeusza opisanej w dzisiejszym fragmencie Dobrej Nowiny.

Miłość do Boga i poznawanie Go dają człowiekowi pokorne serce, świadomość własnej ograniczoność, niewystarczalności, małości. Pokora jest prawdą, jak mawiała św. Teresa Wielka. Pycha jest naszym największym zagrożeniem duchowym w życiu kapłańskim. Pycha, rodzaj patologicznej miłości własnej posuniętej do odrzucenia Boga i pogardy dla drugiego człowieka. Przecież opisany w Ewangelii faryzeusz nie potrzebował Boga, był we własnym mniemaniu doskonały, bo zapłacił Bogu postem i jałmużną. Nie tak jak ów celnik, który w jego oczach był nikim. Ale to właśnie celnik kochał Boga, szukał relacji z Nim, nie budował na sobie i na poczuciu własnej wielkości. Celnik pozostał człowiekiem poszukującym, pragnącym, kochającym Boga. I to on właśnie, w pośrodku całej swojej grzeszności i niedoskonałości pozwala nam dostrzec jeszcze jeden składnik wszelkiej miłości prawdziwej do Boga i do człowieka. Jest nim właśnie pokora rozumiana jako prawda o sobie i mocne powiązanie się z Bogiem. „Miłości pragnę, nie krwawej ofiary”. Boża prośba o miłość staje się tym samym prośbą o pokorne przyznanie się do prawdy o nas, naszej słabości, niewystarczalności, ale przede wszystkim o tym, że jesteśmy stworzeni do bycia w relacji! Kapłaństwo to relacja z Bogiem i człowiekiem. Relacja dwustronna. Autentyczna.

Pan Bóg gromadzi nas dzisiaj w miejscu szczególnym dla naszej Archidiecezji i dla całego świata. Sanktuarium Świętego Jana Pawła II jest dla wielu ludzi, w tym szczególnie dla nas kapłanów, prawdziwym domem. Ten dom przypomina, o wielkim dobru, w którym Bóg pozwolił nam uczestniczyć przez osobę i posługę świętego Papieża Polaka. Przypomina o tym jak wiele od niego otrzymaliśmy. Stawia nam również przed oczyma jego kapłaństwo jako przykład dla nas. Pan Bóg dał go całemu światu. Ale dał go jakoś szczególnie nam, tutaj w Archidiecezji Krakowskiej, nam kapłanom. Dlatego warto przypomnieć, co składa się na jego piękne kapłaństwo.

W zasadzie możemy powiedzieć, że ideały z dzisiejszych czytań wyznaczały jego własne przeżywanie kapłaństwa. Pokorne poszukiwanie prawdy, dbałość o stałą, ciągłą formację intelektualną i ogromna miłość do Boga wyrażona czynem modlitwy i pasterzowania stanowiły w nim jedną spójną całość. W tym wszystkim stał się dla nas przewodnikiem po drogach kapłańskiego życia i działania. Niech Pan, także dzięki wstawiennictwu Świętego Papieża Polaka odnowi w nas te kapłańskie charyzmaty miłości, studiowania i pokory. Amen.

Źródło: Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

przez CJP2

Abp Jędraszewski do organistów i muzyków kościelnych: Trzeba stawać się świętym na wzór naszego Ojca, który jest w niebie

Stoi przed nami wielkie wyzwanie w tym Wielkim Poście, by tak przemienić nasze serca, aby ciągle mimo trudności, były pełne życzliwości i dobroci, szczodrobliwości, by były otwarte na drugiego. By ten Wielki Post zakończył się tym, że będziemy lepsi na całe nasze dalsze życie – mówił metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podczas Mszy św. z okazji dnia skupienia muzyków kościelnych i organistów Archidiecezji Krakowskiej w Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie.

Na początku homilii arcybiskup powiedział, że słowa Mojżesza, mówiące o relacji między Bogiem a Jego ludem są szczególne. Myśląc po ludzku, przymierze między nimi zawarte było korzystne dla obydwu stron. Pan stał się Bogiem dla synów Izraela, pod warunkiem, że lud będzie posłuszny. Nagrodą dla Izraelitów miało być wywyższenie w czci i sławie ponad wszystkie narody. Mojżesz mówił, że Naród Wybrany ma być święty i oddany Bogu na wyłączność. Stwórcy zależało, by Izraelici byli szczególni poprzez swe umiłowanie Boga wszystkimi wymiarami ducha. Bóg wciąż czekał na nawrócenie i powrót swego ludu.

Jezus pogłębił znaczenie tego czym jest bycie świętym dla Boga. Należy kochać bliźniego, nie kierując się ludzkimi odruchami, lecz na wzór Pana. Oznacza to kochać także nieprzyjaciół, wbrew przyjętym zwyczajom. „Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują” – mówił Chrystus i nakazywał wpatrywać się w samego Ojca, który jest w niebie. W imię szczególnego poczucia Bożego dziecięctwa, trzeba modlić się nawet za tych, którzy wyrządzają krzywdy. „Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski” – wskazywał Zbawiciel. Świętość to oddzielenie się od nienawiści, zła, zemsty i wyzwolenie się z pogańskiego myślenia.

Biskup podkreślił, że czytania z liturgii słowa mają dwa konteksty. Pierwszym z nich jest okrutna i cyniczna wojna w Ukrainie, która dotyka najbardziej bezbronnych i słabych. Ukraińcy muszą bronić swej ojczyzny, ale nie mogą dopuścić do tego, by w ich sercach narodziła się nienawiść i chęć zemsty. Polacy muszą zanosić swe modlitwy w ich intencjach. Ta wojna niesie cierpienie dla tych, którzy przekraczają granicę i szukają w Polakach sióstr i braci, otwartych serc i życzliwości. – Ileż musi się w nas wyzwalać dobra. I to dobra nie na jeden, czy dwa dni, lecz dobra, które musi stawać się naszą postawą na dłuższy czas. Stoi przed nami wielkie wyzwanie w tym Wielkim Poście, by tak przemienić nasze serca, aby ciągle mimo trudności, były pełne życzliwości i dobroci, szczodrobliwości, by były otwarte na drugiego. By ten Wielki Post zakończył się tym, że będziemy lepsi na całe nasze dalsze życie – wskazał metropolita.

Zauważył, że drugim kontekstem dla czytań jest spotkanie organistów. Bogu oddaje się cześć poprzez dobre czyny, ale także przez troskę o piękno liturgii. To niezwykłe zadanie, by czcić Go sercem, a nie tylko ustami. Biskup odwołał się do słów św. Augustyna, który wskazywał, że tylko nowy człowiek może śpiewać Stwórcy nową pieśń. – Ten niezwykły Wielki Post stawia przed nami zadanie, byśmy się stawali prawdziwie nowym człowiekiem, który ma prawo wołać do Boga „Abba, Ojcze” i śpiewać całym czystym i szlachetnym sercem pieśń nową – zakończył arcybiskup.

przez CJP2

Dzień modlitwy i pokuty za grzech wykorzystania seksualnego małoletnich

W Sanktuarium św. Jana Pawła II w piątek wieczorem odbyła się modlitwa w intencji osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym. Mszy św. przewodniczył bp Damian Muskus OFM. - Wytrwajcie, choć oskarżają was o działanie na szkodę Kościoła, podważają waszą wiarygodność i próbują bagatelizować rozmiary krzywd – apelował do skrzywdzonych i wszystkich, którzy ich wspierają.

Mszę św. koncelebrowali również kustosz sanktuarium ks. Tomasz Szopa, archidiecezjalny duszpasterz osób pokrzywdzonych ks. Artur Chłopek oraz o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka. W Eucharystii uczestniczyli także Ukraińcy, którzy po ucieczce z ogarniętej wojną ojczyzny korzystają z gościnności tutejszego domu pielgrzyma.

W homilii bp Muskus zauważył, że w Kościele mówi się dużo o miłości, choć dziś duchowni rozliczani są "z pustosłowia i hipokryzji, z nauczania, które jest jak cymbał brzmiący, bo często za pięknymi słowami nie idą ewangeliczne postawy i konkretne czyny". Jego zdaniem, tak się dzieje, gdy osoba zraniona szuka w Kościele sprawiedliwości i ulgi w cierpieniu, i odchodzi "niewysłuchana, zlekceważona albo dotknięta obojętnością". - Obojętność na krzywdę nie jest ani łatwym, ani neutralnym doświadczeniem. Może być odebrana jako nowa forma przemocy, zostawiająca trudne do zabliźnienia rany - stwierdził, dodając że rany te zadają nie tylko duchowni, choć ich wina woła o pomstę do nieba, ale także osoby z otoczenia zranionych, wszędzie, gdzie "brakuje chęci wysłuchania, zrozumienia i okazania empatii płaczącym". Jak podkreślał, dla takich postaw nie ma usprawiedliwienia. - Przyjacielem Boga nie jest ten, kto pięknie opowiada o miłości, ani tym bardziej ten, kto żyje inaczej niż głosi. Przyjaciel Boga to ten, kto niesie pomoc, nie zamyka oczu na cierpienie bliźniego, nie zatyka uszu na jego wołanie - zaznaczył bp Muskus. Dodał, że przyjaciółmi Boga są ci, którzy kochają "miłością, która nie szuka swego, nie myśli o własnym komforcie i bezpieczeństwie, nie lęka się prawdy, nie zasłania się procedurami i strukturami". - To miłość ogarniająca zwłaszcza tych, którzy są słabi i bezbronni, często osamotnieni w swojej krzywdzie, a nawet oskarżani o próby walki z Kościołem. Miłość zawsze jest tam, gdzie cierpi człowiek.

Biskup zaapelował o wytrwanie w miłości "tych, dla których towarzyszenie zranionym jest ludzką powinnością i obowiązkiem podejmowanym z miłości". - Nie zapominajmy, że ci, którzy okazują solidarność z odrzuconymi, często dzielą z nimi ten sam los: niezrozumienia, obojętności, oskarżeń - stwierdził.

- "Wytrwajcie w miłości mojej" - prosi Jezus wszystkich, którzy odważnie wołają o prawdę i z determinacją wspierają skrzywdzonych. Prosi o to tych, którzy swoje talenty i kompetencje wprzęgli w posługę zranionym wykorzystaniem seksualnym, w leczenie ich krzywd i zapobieganie kolejnym. "Wytrwajcie" - mówi do tych, którzy cierpliwe uświadamiają społeczeństwo o tym, jak niewyobrażalnym złem jest wykorzystanie seksualne i jak dewastująco wpływa na życie osób, które stały się ofiarami tych przestępstw - wyliczał.

Jak dodał, o wytrwanie w miłości Jezus "prosi także tych, którzy w prostocie współczującego serca towarzyszą pokrzywdzonym swoimi modlitwami, obecnością, ofiarowaną przyjaźnią". - Wytrwajcie, choć i was niektórzy oskarżają o działanie na szkodę Kościoła. Wytrwajcie, choć podważają waszą wiarygodność. Wytrwajcie, choć próbują bagatelizować rozmiary krzywd - apelował.

Na koniec bp Muskus zaznaczył, że Kościół jest miejscem głoszenia  Ewangelii i życia nią na co dzień, a kto twierdzi, że można w nim tolerować przestępstwo, świadomie go niszczy. - Ze złem trzeba walczyć, trzeba się go wstydzić, trzeba za nie pokutować, a nie szukać usprawiedliwienia tragicznych w skutkach postaw i czynów - mówił. - Uczyńmy wszystko, by słowo Kościół nie kojarzyło się ze skandalami, lecz z przyjazną wspólnotą, ukazującą światu oblicze miłosiernego i kochającego Ojca - podsumował.

Po Mszy św. w papieskim sanktuarium odbyła się Droga Krzyżowa prowadzona przez duszpasterza osób pokrzywdzonych wraz ze świeckimi katolikami z Krakowa.

przez CJP2